Hoger onderwijs wil afvalcontracten verduurzamen – maar hoe?
Eind juni vond de vierde bijeenkomst van de duurzaamheidkring ‘afval en circulariteit’ plaats, met 20 onderwijsinstellingen. Deze groep zit met elkaar aan de (digitale) tafel omdat ze grote stappen willen zetten op dit gebied, maar hierbij tegen complexe vraagstukken aanlopen. Door kennis en ervaringen te delen kunnen de instellingen effectiever aan de slag en zelfs samen projecten opstarten. Deze bijeenkomst was het onderwerp ‘afvalcontracten’.
Duurzamere afvalcontracten
De onderwijsinstellingen hebben in de vorige sessies aangegeven dat ze meer willen weten over het verduurzamen van afvalcontracten. De huidige contracten passen niet bij de duurzaamheidsambities van de scholen; hoe zorg je er nou voor dat je inzamelaar jou helpt om doelen zoals meer recycling, minder restafval of zelfs afvalvrij te gaan behalen? Welke eisen en criteria kan je stellen in het contract? En, hoe monitor je de voortgang na gunning?
In alle fases van de aanbesteding kan je keuzes maken die kunnen bijdragen aan een duurzamer afvalcontract. Stimular deelde de belangrijkste lessen:
- Bedenk in de voorbereiding waar je naartoe wilt. Wat is je vraag aan de inzamelaar naast ‘het ophalen van afval’?
- Een markconsultatie kan helpen om de mogelijkheden, uitdagingen en struikelblokken in beeld te brengen en je uitvraag aan te scherpen.
- Gebruik naast eisen ook gunningscriteria op thema’s als transport, preventie, scheiding & verwerking en dienstverlening, waarop marktpartijen zich kunnen onderscheiden.
- Gebruik kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s) om tijdens het contract de voortgang te meten en eventueel ook te sturen.
- Betrek de contractmanager al vroeg in het proces zodat deze goed begrijpt welke ambities er in de uitvraag zijn gesteld en welke aanbieding de inzamelaar daarvoor heeft gedaan.
Meer tips vind je op de websites slimmetschoolafval.nl en de Wegwijzer Circulair Inkopen.
Contracteren op samenwerking
Alternatief voor een aanbesteding met klassieke eisen en criteria, is dat je de markt zelf uit laat werken hoe ze jou gaan helpen je (duurzaamheids)doelen te behalen. Er wordt dus gegund op basis van visie. Vervolgens ontwikkelen de opdrachtgever en opdrachtnemer samen de oplossingsrichting. Op de bijeenkomst werden twee voorbeelden van zo’n aanpak gepresenteerd: de Rapic Circular Contracting (RCC-)methode door Saxion en ‘Samenwerking op partnerschap’ door Wageningen University & Research (WUR).
Betrekken van kleinere partijen
Een andere vraag die speelt bij de onderwijsinstellingen is hoe je kleinere (lokale) partijen kan betrekken bij de afvalinzameling. Bijvoorbeeld voor het afvoeren van een specifieke stroom, of voor de verwerking/recycling bij een partij in de buurt. GroenCollect – inzamelaar van o.a. koffiedroes en sinaasappelschillen – vertelde meer over hoe je maatwerk kan organiseren in de aanbesteding. Denk bijvoorbeeld aan het toestaan van een percentage van de opdracht voor regionale spelers.
De volgende sessie
Voor de komende sessies staan er nog genoeg andere onderwerpen binnen het thema ‘afval en circulariteit’ op de wensenlijst van de instellingen. Hoe meet je bijvoorbeeld circulariteit? Hoe kan je bij inkoop al rekening houden met circulariteit? Hoe pak je het wegwerpplastic afkomstig van externe partijen op de campus aan? De kring hoger onderwijs zal hiervoor dit jaar nog twee keer bijeenkomen. Begin 2021 ging de sessie over afvalprobleemgedrag.
De kring is geïnitieerd en gefinancierd door het programma VANG-buitenshuis van Rijkswaterstaat. Stichting Stimular begeleidt het initiatief.
