IKEA inspireert met innovatief afvalbeleid

IKEA wil in 2030 volledig circulair zijn.

Een flinke opgave voor het Zweedse woonwarenhuis, dat alleen al in Nederland elk jaar 12 miljoen kg afval produceert. Toch is IKEA aardig op weg naar een zero waste organisatie. Chiel van Leeuwen, Sustainability Business Partner bij IKEA, vertelt er meer over.

Geen wonder dat circulariteit in 2022 zo hoog op de agenda staat. Niet alleen op het hoofdkantoor, maar ook in de winkels zelf. Een speciale Waste Competitie onder medewerkers heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd, vertelt Van Leeuwen.

Wedstrijd tussen winkels

"Dit voorjaar hebben we een wedstrijd gehouden tussen onze winkels: wie lukt het om het meeste afval te reduceren en recyclen? De resultaten waren fantastisch. Je moet je voorstellen: we zijn met 12 winkels en 6.000 mensen; iedereen was erop gebrand om te winnen. Na 3 maanden werd er 5% meer gerecycled, was er 8% minder voedselafval en 6% minder kubieke meter afval."

100 slimme verbeteringen

Ook kwamen medewerkers met meer dan 100 slimme suggesties voor afvalvermindering en betere recycling. Van Leeuwen vertelt over de kassamedewerker die zich afvroeg waarom er voor elke klant 2 dezelfde bonnen worden geprint. "Er bleek geen goede reden. Met een kleine aanpassing in de software print de kassa nu nog maar 1 bon per klant. Door deze slimme oplossing te delen met de andere winkels worden er de helft minder kassarollen gebruikt."

10.000 euro

IKEA Eindhoven won de Waste Competitie en verdiende 10.000 euro om de vestiging nog duurzamer te maken. Maar de wedstrijd heeft meer in gang gezet. "We zien een zero waste movement ontstaan. Het onderwerp leeft in onze winkels en bij ons personeel. De grote uitdaging ligt nu bij het levend houden van die energie."

Preventie, reductie en recycling

Maar er gebeurt meer op het gebied van afvalmanagement. "We hebben 3 stappen geformuleerd op de weg naar goed afvalmanagement:

Allereerst willen we het fundament goed op orde hebben: de organisatie moet mee willen en kunnen werken.

Stap 2 zijn de acties: we zetten in op preventie, reductie en recycling. Dat is de fase waar we nu in zitten.

De laatste stap draait om financiële optimalisatie: lagere kosten voor afvalverwerking en hogere opbrengsten door minder verbruik en meer recycling."

'Wat kost dat dan?'

Het succesverhaal levert in de zaal de vraag op: wat kost dat eigenlijk? Van Leeuwen: "We investeren voornamelijk in gedragsverandering. De gevolgen daarvan – beter sorteren – leveren veel op. Met deze werkwijze verdienen we jaarlijks ongeveer 400.000 euro. Dat maakt afval een groeiende bron van inkomsten voor IKEA. Zeker nu grondstoffen schaars worden en de prijzen stijgen."

Het kan nog beter

Maar het kan nog beter. Slimmer omgaan met afval levert IKEA elk jaar potentieel 150.000 euro extra op. Daarom vindt in alle winkels elk kwartaal een – onaangekondigde – sorteeranalyse plaats. "We smeren 30 kuub restafval uit over de grond en analyseren precies wat er in de container zit. Met het rapport in de hand gaan we met alle afdelingen samen in gesprek. We analyseren welke producten bij het restafval belanden, of ze ook in een van de andere 14 afvalstromen passen. En zo ja, hoe we kunnen zorgen dat dat voortaan ook gebeurt."

Oplossing voor bewerkt hout

Ook werkt IKEA aan oplossingen voor de recycling van bewerkt hout. Dat is, samen met restafval, goed voor een kwart van het afval in de winkels. "Bewerkt hout is moeilijker te recyclen omdat het bestaat uit meerdere materialen. Het bevat vaak schroeven, lijm en een laminaatlaagje. Dat kan op die manier niet gerecycled worden en moeten we dus laten verbranden."

Maar ook daarvoor zijn oplossingen, weet het publiek. Uit de zaal klinkt het initiatief Wood Loop van branchevereniging CBM, dat de meubelsector helpt met het betaalbaar recyclen van hout. Zo doen niet alleen de bezoekers, maar ook IKEA zelf inspiratie op tijdens de Inspiratiedag Bedrijfsafval.