Maatregel maakt afvalinzameling door gemeenten mogelijk


De gemeenten Zuidplas en Amstelveen vinden het belangrijk dat leerlingen op scholen – net als thuis – hun afval scheiden. Omdat de markt toch nog niet voorziet in de behoefte van gescheiden inzameling, hebben deze gemeenten een Maatregel van Algemeen Belang (MvAB) ingesteld om afval van scholen gescheiden in te kunnen zamelen via de huishoudelijke route. Ferry Warnaar en mevrouw Philipoom zijn beleidsmedewerkers in deze gemeenten.

Het besluit

Naar aanleiding van vragen van scholen om afval beter te scheiden zocht Ferry Warnaar aansluiting bij het Afvalvrije Scholen-programma van afvalinzamelaar Cyclus NV. In Amstelveen was een motie ingediend met de vraag hoe de gemeente scholen kan ondersteunen in de gescheiden inzameling van afval. Mevrouw Philipoom kwam bij haar orientatie op afvalvrije scholen Ferry tegen en kon zijn aanpak gebruiken.

Het afval van scholen kan niet zomaar worden ingezameld door de gemeente. Hiervoor is een Maatregel van Algemeen Belang nodig. Het besluit voor de maatregel wordt ter inzage gelegd, zodat onder andere marktpartijen kunnen reageren of bezwaar maken. In Zuidplas gebeurde dit in januari en in Amstelveen in juli/augustus. Geen van beide kreeg een reactie. De raad wil in Amstelveen in oktober een besluit nemen. In Zuidplas hebben marktpartijen inmiddels wel aangegeven een ophaalroute voor o.a. PMD te willen onderzoeken.

Pilots

Beide gemeenten kiezen ervoor om alleen grondstoffen gescheiden in te zamelen en niet het restafval. Er is gekozen voor basisscholen, omdat deze vaak in woonwijken liggen die logistiek gezien handig mee kunnen met de huishoudelijke afvalroute. Aanvullend worden de scholen begeleid met een startbijeenkomst en een lespakket. In Zuidplas doen de scholen een afvalbattle en krijgen na deelname een tegel “wij zijn een afvalvrije school”. In Amstelveen wordt het aanbod van afval-educatie van het eigen NME team uitgebreid. Deelnemende scholen moeten 5 jaar lang een educatieaanbod voor alle groepen afnemen.

Zuidplas doet de uitvoering als pilot voor alle 15 scholen met een evaluatie na drie jaar. Als de markt het dan over kan nemen, trekt de gemeente zich terug. Hiermee wil de gemeente voorkomen dat zij de toekomstige marktontwikkelingen verstoort. Naast uitvoering, levert Cyclus NV ook advies op maat en verzorgt de werving van scholen. In Amstelveen wordt de aanpak eveneens als een pilot uitgevoerd. Het eerste jaar met een pilot op 3 tot 5 scholen die verschillen in omvang en identiteit. Daarna wordt geëvalueerd of opschaling naar de hele gemeente mogelijk is. Hiermee streeft Amstelveen naar een zorgvuldige aanpak. De werving doet de gemeente in eerste instantie zelf via brieven naar de scholen.

Wie betaalt wat

Zuidplas vraagt geen bijdrage van scholen maar wel moeten de scholen zelf afvalbakken voor in de klas aanschaffen. Huishoudens regelen binnenshuis ook hun eigen afvalbakken en je kunt niet in elke klas dezelfde afvalbak plaatsen; elke school is anders. Het geeft ook bewustwording bij de scholen om hier zelf een oplossing voor te verzinnen. De gevolgen voor de kosten van het restafvalcontract van scholen zijn nog niet bekend. Er is vanuit de zwerfafvalvergoeding van Nedvang budget om bij alle vijftien scholen in Zuidplas het lesprogramma over afval scheiden en zwerfafval te verzorgen. De verwachting is dat zo’n tien scholen meedoen.

In Amstelveen doen ze het omgekeerd; de eerste scholen krijgen de afvalbakken voor in de klas gratis maar moeten 25 euro voor de containers betalen. Mevrouw Philipoom verwacht dat de afvalbakken ongeveer 150 euro per lokaal kosten, met veertien lokalen per school. Als de pilot wordt opgeschaald is het niet zeker of ook dan alle scholen de bakken gratis kunnen krijgen.


”Het was een hele puzzel om door de regelgeving heen te worstelen, het is daarom belangrijk dat gemeenten niet zelf opnieuw het wiel gaan uitvinden. We waren daarom erg blij met RWS (Rijkswaterstaat) als tussenpersoon voor het ontsluiten van informatie en het in contact brengen met andere gemeenten.” - mevrouw Philipoom, gemeente Amstelveen

“Er moet iets diepers achter zitten dan alleen een geldkwestie; het begint voor ons bij educatie.” – Ferry Warnaar, gemeente Zuidplas (foto onder)

Foto Ferry Warnaar