Een goede ondernemer neemt afvalscheiding serieus

Gepubliceerd op 30 maart 2022

Bedrijfsafval. Het is misschien niet het eerste onderwerp waar je als ondernemer aan denkt, maar het is wel belangrijk. Iedere ondernemer heeft met bedrijfsafval te maken, van de koffiedrab op kantoor tot pallets en van verpakkingsmateriaal tot aan restjes chemicaliën.

In Nederland zijn er regels voor het scheiden van bedrijfsafval. In de meeste gevallen moeten afvalstromen zo veel mogelijk gescheiden worden gehouden, want dan is het makkelijker om materialen opnieuw te gebruiken of te recyclen.

Sommige afvalstromen zijn gemakkelijk als zodanig te herkennen en apart te houden, zoals oud papier of lege batterijen. Maar een productieproces kan ook minder voor de hand liggende reststromen opleveren. Zoals spoelwater of restwarmte.

Twee ondernemers delen hun ervaring

Jacob van den Borne, aardappelteler te Reusel en Wouter Jansen van Velsen, eigenaar van koffiebranderij Mocca d’Or, vertellen hoe zij omgaan met de afvalstromen in hun bedrijven.

High-tech boer

Jacob van den Borne noemt zichzelf een high-tech boer. Hij gebruikt sensoren om data te verzamelen over de samenstelling van de grond en de groei van zijn gewassen. Met behulp van deze informatie kan hij gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest preciezer toedienen, met minder verspilling. ‘Vanuit de voorbeeldfunctie die ik heb, en vanuit m’n eigen duurzaamheidsambities, vind ik het belangrijk om goed met afval om te gaan,’ zegt hij. ‘Daarnaast wordt de prijs van de container voor restafval alleen maar hoger, dus hoe meer ik kan scheiden hoe beter.’

Aan afval verdien je niets

Wouter Jansen van Velzen heeft zijn hele carrière in de voedingsmiddelenbranche gewerkt. Sinds 2010 levert hij met Mocca d’Or hoge kwaliteit koffie aan de horeca en speciaalzaken. Daarnaast heeft hij twee koffiemerken: Santas koffie en Café del Mar.

Zijn koffie komt van gecertificeerde plantages en er wordt gewerkt met sociale werkplaatsen voor het verpakken. ‘Iedere ondernemer is zich bewust van de cijfers,’ beaamt hij. ‘Wat brengt geld op? En wat kost geld? De kosten probeer je te minimaliseren natuurlijk. Liefst wil je helemaal geen afval in je bedrijf, want daar verdien je niets aan. Je afval scheiden is gewoon verstandig.’

Kunnen we hier nou niks mee?

Restwarmte

‘Toen ik voor het eerst bij de koffiebranderij kwam, was ik over sommige dingen best verbaasd,’ vertelt Wouter. ‘Niet eens zozeer over het afvalbeheer, maar wel over hoe het productieproces in elkaar stak. Wij hebben hier twee grote koffiebranders staan, met een naverbrander, die veel gas verbruiken. Gedurende 10 uur per dag komt er hete lucht (300 °C) vanaf. Dat bliezen we zo naar buiten. Ik vond het verbazingwekkend dat we niks met die restwarmte deden.’

Aardappelwasserij

Jacob stelde zichzelf precies dezelfde vraag als Wouter. Kunnen we hier nou niks mee? Jacob vertelt waarom hij geïnvesteerd heeft in een aardappelwasserij. ‘Als je duurzaamheidsambities hebt, moet je er ook naar handelen vind ik. Ik vond het gek dat de grond die aan onze aardappels zit bij de fabriek een afvalstroom wordt, waar een vrachtwagen voor moet rijden om het weer op te halen. Wij leveren ons product schoon aan de fabriek. Alles wat aan de aardappel zit na het oogsten, wassen wij er al af in onze wasserij. De grond, de stenen en het loof blijven bij ons achter en komen weer in de kringloop op het land.

Het is voor alle partijen winst: we verliezen minder mineralen, we krijgen meer voor onze aardappels en het scheelt de fabriek een afvalstroom.’

Kleine handeling, groot verschil

Een betere omgang met afvalstromen vraagt niet altijd om grote investeringen. Soms kan een kleine handeling al een groot verschil maken. ‘Bij de containers van gewasbeschermingsmiddelen zit er onder de dop nog een extra seal van folie. We leren onze medewerkers om de seal er nooit helemaal af te trekken, zodat de seal aan de container blijft zitten. Daarmee vermijden we vervuiling in onze omgeving door wegwaaiende seals met gewasbeschermingsmiddelen eraan,’ vertelt Jacob.

Afval scheiden is een gewoonte

Beide ondernemers vinden het makkelijk om zich aan de regels voor afvalscheiding te houden. Met de juiste inrichting, vinden ze, kan iedereen in het bedrijf zonder nadenken het juiste doen. ‘Het is gewoon logisch om je afval te scheiden,’ zegt Wouter. ‘Na de verbouwing van ons kantoor, heb ik overal dubbele prullenbakken neer laten zetten. Nu is het heel makkelijk om op kantoor het plastic, papier en de rest te scheiden.’

Jacob denkt er ook zo over. ‘Wanneer je je afvalscheiding eenmaal goed hebt ingericht met de juiste bakken, wordt het voor iedereen een gewoonte om te doen. Net als thuis.’

Het kan altijd beter

Een goede bestemming vinden

Ondanks dat afval scheiden een gewoonte is in zijn bedrijf, komt Wouter wel hindernissen tegen. Liefst zou hij voor iedere reststroom een goede bestemming vinden, maar dat is nog niet helemaal gelukt. ‘De jute zakken waar de koffie in binnen komt, geef ik weg aan mensen die er weer leuke dingen van maken. Rond Sinterklaas raak ik de zakken goed kwijt, maar het is natuurlijk geen structurele oplossing.’

Het volume speelt mee

Daarnaast is het volume van een afvalstroom soms niet groot genoeg om er iets mee te kunnen doen. ‘Voor de verpakking van onze koffie hebben we een folie gevonden die goed te recyclen is, omdat de folie maar uit één materiaal bestaat. Maar omdat onze stroom niet groot genoeg is, kan de afvalverwerker het niet rendabel apart houden. Op zo’n antwoord zit ik niet te wachten natuurlijk, want dan heeft het voor mij geen zin om een duurdere folie te gebruiken.’

Een mislukking hoort erbij

Experiment en soms een mislukking hoort bij ondernemen, vindt Wouter. Bij het branden van de koffiebonen komen bijvoorbeeld dunne vliesjes vrij, die makkelijk gescheiden opgevangen kunnen worden. ‘We hebben een test gedaan om die vliesjes te vergisten, samen met de koffiedrab. Het gas uit de vergister konden we dan gebruiken voor de koffiebranders. Helaas blijkt het proces heel instabiel en is de kwaliteit van het gas niet voldoende. Zo’n mislukking hoort erbij, wie weet lukt het in de toekomst wel.’

Een goed verhaal

Jacob en Wouter zijn het erover eens dat goed afvalbeheer veel oplevert:

Directe kostenbesparing

Een kleinere stroom restafval is allereerst een directe kostenbesparing, want het tarief van de restafvalcontainer is het hoogst.

Verhaal richting de klant

Ten tweede zorgt goed afvalbeheer voor een beter verhaal richting de klant, vinden de ondernemers.

Jacob: ‘Ik doe veel rondleidingen op het bedrijf voor mensen die willen weten hoe precisielandbouw werkt. Die zien natuurlijk ook onze milieustraat met bakken voor verschillende soorten afval. Netjes je afval scheiden hoort gewoon bij een goed bedrijf. Als ik het niet zou doen, zou ik niet geloofwaardig zijn.’

Wouter vindt dat ook. ‘Het is gewoon verstandig. De consument is zich steeds bewuster van duurzaamheid. Wij krijgen regelmatig vragen, terwijl we een B2B bedrijf zijn. Kijk, de kwaliteit van mijn product staat op nummer één. Zo verantwoord mogelijk produceren hoort daarbij. Wanneer ik vervolgens nog iets kan verdienen door slimmer om te gaan met alle reststromen die ik heb, is dat natuurlijk het allermooist.’


Nieuwsbericht

Lees ook onze andere artikelen in de serie:

Ondernemers kiezen voor afvalscheiding

Regels voor afvalscheiding

Ondernemers zijn verplicht om afval te scheiden, maar welk afval u moet scheiden hangt af van uw situatie. Doorloop hiervoor":

Verandering door de Omgevingswet

Per januari 2023 treedt naar verwachting de nieuwe Omgevingswet in werking. In de Omgevingswet worden bepaalde handelingen met bedrijfsafval of gevaarlijk afval gezien als ‘milieubelastende activiteit’, omdat het schadelijk kan zijn voor het milieu. Denk aan batterijen die goed verwerkt moeten worden, omdat er anders giftige stoffen in het milieu kunnen komen. Dit betekent dat dan alle ondernemers die afval hebben aan de nieuwe Omgevingswet en het LAP3 moeten voldoen.