Een kijkje in de keuken van Rijkswaterstaat

Gepubliceerd op 10 november 2022

De circulaire keuken van Rijkswaterstaat

Zo min mogelijk voedselverspilling en zo veel mogelijk biologisch en lokaal: daar draait het om in de circulaire keuken van Rijkswaterstaat. Op de Inspiratiedag Bedrijfsafval nemen we er letterlijk een kijkje in de keuken. Én leren we meer over circulair meubilair en afvalscheiding op de werkvloer.

Een circulair cateringconcept

Een flinke groep bezoekers van de inspiratiedag verzamelt zich deze middag in het bedrijfsrestaurant van chef-kok Arnold Frowijn, gevestigd in het pand van Rijkswaterstaat Utrecht. "We werken met een circulair cateringconcept", begint Frowijn, "ontwikkeld door de cateraar Albron in samenwerking met Rijkswaterstaat. Het draait hier niet alleen om wat er op je bord ligt, maar ook hoe het op je bord komt en wat er met het overgebleven voedsel gedaan wordt."

Op het bord

Als je om je heen kijkt zie je veel vegetarische en veganistische gerechten. Ze vormen inmiddels meer dan de helft van het aanbod; in 2027 moet dat zelfs 80% zijn. Daarnaast is er veel aandacht voor het productieproces. "Smakelijke alternatieven met een lagere milieu-impact", noemt Frowijn het.

Een ander voorbeeld is de zuivel. "We zijn overgestapt op een nieuwe leverancier: Weerribben Zuivel. Dat komt van een biologische zuivelboerderij. Het is minstens zo lekker, maar beter voor de diere"’, zegt hij, terwijl hij een tray met drinkyoghurt op tafel zet. De bezoekers mogen zelf proeven. De reacties? "Goede smaak" en "Lekkerder dan Optimel!"

Groente met een buts

Op het menu staat ook soep van de Verspillingsfabriek, gemaakt van reststromen groente die anders weggegooid zouden worden. De gekookte eieren komen van Kipster: een dier-, milieu en mensvriendelijke kippenstal. En voor de saladebar werkt Frowijn regelmatig met groenten die hij inkoopt via Instock. "Zij bieden producten aan die zijn afgekeurd door de supermarkt, bijvoorbeeld omdat ze te klein zijn of een paar butsen hebben. Wij kunnen ze gelukkig nog prima verwerken in een lekkere salade."

Korting op koffie

Daarnaast denkt Rijkswaterstaat goed na over verpakkingsmateriaal. "We werkten voorheen meer met wegwerpverpakkingen, bijvoorbeeld voor sauzen. Nu gebruiken we daar porseleinen bakjes voor. En als je je eigen beker meeneemt krijg je korting op je koffie of thee."

Slimme weegschaal

Circulair cateren draait ook minder verspillen. De Orbisk weegschaal helpt daarbij. "We proberen zo min mogelijk voedsel weg te gooien. Als dat toch moet, wegen we het op een slimme weegschaal. Die scant de samenstelling van het afval én past onze bestellingen daarop aan. De voedselresten houden we apart, die worden dagelijks ingezameld en verwerkt."

Op weg naar 35% restafval

We lopen verder: de keuken uit, de kantoortuin in. Hier vertelt Monique Ruiter, adviseur facility management bij Rijkswaterstaat, over afvalscheiding op de werkvloer. "Sinds 2014 staan er speciale afvalmeubels in dit pand. Daarmee zamelen we onder meer pmd, gft en restafval apart in. We hebben bij de start ook doelen gesteld. We willen toe naar maximaal 35% restafval."

"Daar zijn we nog niet", vervolgt Ruiter. "Rijkswaterstaat heeft nu nog zo’n 57% restafval." Hoe kun je dat percentage omlaag krijgen? "We gooien regelmatig de afvalbakken leeg op de vloer. Dan zie je dat er nog veel afval in de verkeerde bak zit. De vraag is: weten mensen niet dat ze het in de verkeerde bak gooien? Interesseert het ze niet? Of is er nog iets heel anders aan de hand?"

Afvalcoach voor collega's

Medewerkers van de Rijksschoonmaakdienst bleken in dit vraagstuk een belangrijke rol te spelen. "We zagen dat de verschillende afvalstromen tijdens de schoonmaak soms bij elkaar werden gegooid. Daarom hebben we juist bij juist deze groep mensen ingezet op kennis – én zijn zij nu ook afvalcoach voor collega’s."

Ruiter ziet ook kansen in de inzet van gedragsinterventies en competitie-elementen. "Bij het ministerie van Defensie is een grote oranje pijl boven de pmd-bak geplaatst. Dat blijkt heel goed te werken. Ook denken we na over een wedstrijd afval scheiden tussen alle afdelingen, met een beloning voor de winnaar. "Ik weet zeker dat we door gedragsverandering nog 15 tot 20% beter kunnen gaan scheiden."

Circulair meubilair

De groep loopt door naar de laatste spreker: Eline Rugebregt, adviseur werkomgeving bij Rijkswaterstaat. Zij houdt zich bezig met circulair meubilair. Rugebregt legt uit: "De Rijksoverheid probeert meubels zoveel mogelijk te hergebruiken. Zijn er meubels nodig, dan kijken we eerst of die elders beschikbaar zijn: op een andere locatie of in de opslag. Daarvoor gebruiken we een meubelmanagementsysteem." Rugebregt pakt een stoel en wijst op de sticker met een QR-code. "Als je die scant zie je meteen alle eigenschappen: wat voor type meubel is het, en wat is de onderhoudsstaat? Al die gegevens staan in het meubelmanagementsysteem."

Het doel is om meubels 1-op-1 over te nemen op een andere locatie. Als dat niet mogelijk is, krijgt het meubel een opknapbeurt. Bijvoorbeeld door het opnieuw te bekleden, of door een onderdeel te vervangen. Pas als dat niet lukt, wordt nieuw meubilair aangeschaft.

Tweede Kamer

Het systeem werkt goed, weet Rugebregt. 'Bij de renovatie van de Tweede kamer zijn bijna 4500 meubelstukken elders opnieuw ingezet. Dat is gelukt doordat we al twee jaar wisten dat de verhuizing eraan zat te komen. Zo hebben we talloze bureaus, stoelen en kasten een nieuw plekje kunnen geven", besluit ze.


Nieuwsbericht

Dit is een verslag van een workshop op de Inspiratiedag Bedrijfsafval 2022.

Op de Inspiratiedag deelden we ervaringen van diverse sectoren op het gebied van circulaire bedrijfsvoering. Van onderwijs tot kantoor en van horeca tot cultuurinstelling tot groothandel.