Samen aan de slag in Amsterdam
In Amsterdam lopen momenteel meerdere pilots rond anders inzamelen en afval scheiden op scholen. Het uiteindelijke doel van deze pilots is om een nieuw beleidskader afval te ontwikkelen. Floor Kuiper is hier als beleidsadviseur Circulaire Economie bij betrokken. Niet alleen inhoudelijke, maar ook als verbinder tussen de verschillende partners binnen de gemeente. Ze informeert bestuurders over de voortgang, heeft contact met het Amsterdamse Milieu en Educatie Centrum (ANMEC) en inzamelaars, en bereid besluitvorming voor.
Motie aanleiding voor scenario’s
De aanleiding was een motie in de gemeenteraad, die opriep tot het ondersteunen van scholen bij verduurzaming van de bedrijfsvoering. Ook kregen de medewerkers vanANMEC vragen vanuit de scholen of de gemeente logistieke ondersteuning kan bieden. Bijvoorbeeld voor de afvalbakken op school. De gemeente onderzoekt nu de mogelijkheden. Scholen belonen voor het scheiden van afval is hierbij uitgangspunt. Uiteindelijk zullen meerdere opties en scenario’s aan bestuur en raad worden voorgelegd.
Inzamelen grondstoffen gratis, via contract met gemeentelijke inzameldienst
Als scholen niet meer dan 9 vuilniszakken per week aanbieden, kunnen ze ook gebruik maken de afvalvoorzieningen op straat. De gemeente Amsterdam ook heeft een eigen commerciële inzameldienst. Daar werken ze in dit project mee samen. Veel scholen in Amsterdam hebben nu al een (commerciëel) contract met deze inzameldienst, volgens de wet Markt en Overheid. Vaak is in deze contracten gescheiden inzameling al geregeld, maar betalen scholen hetzelfde voor de verschillende afvalstromen. In de pilots wordt het inzamelen van grondstoffen gratis, en voor restafval moeten ze (meer) betalen. Goed scheiden wordt beloond.
Dit najaar volgt per deelnemende school een plan van aanpak. Door dit plan gezamelijk te maken ontstaat bewustwording en commitment bij bestuur, directie, leraren en leerlingen. Onderdeel van het plan is een educatieprogramma. Het project zelf begint met een sorteeranalyse; leerlingen krijgen te zien hoe goed ze nu scheiden en waar nog werk te doen is. Samen gaan ze aan de slag om het scheidingspercentage omhoog te krijgen.
Ambtelijke afstemming en onderlinge afspraken
Om het project tot een goed einde te brengen moeten veel afdelingen binnen de gemeente samenwerken. Floor zelf werkt bij de directie afval en grondstoffen, de (aansturing van) commerciële inzameling valt binnen dezelfe afdeling. De directie onderwijs bewaakt de wkaliteit van het aanbod en scholen en het stadsdeel onderhoudt het contact met de scholen. Alle verschillende afdelingen moeten dus goed met elkaar afstemmen om te kunnen samenwerken. Dit wordt als tijdsintensief ervaren om scholen zo te begeleiden, maar het is wel heel effectief!
Basischool Atlantis
De leerlingenraad van basisschool Atlantis belde zelf met de gemeente. Ze vroegen hoe ze hun schoolplein beter kunnen schoonhouden en hoe ze hun afval beter kunnen scheiden. Deze vragen leidden ertoe dat de veegdienst, onderwijsafdeling en de afdeling “afval en grondstoffen” om tafel gingen met de leerlingenraad. Veegdienst, onderwijs, én afval zaten samen aan tafel met de leerlingenraad om ideeën uit te wisselen. De leerlingen gaven aan dat het niet frequent legen van de prullenbakken leidt tot zwerfafafval. Zwerfafval leidt uiteindelijk tot de plastic soep in de oceaan. Nu worden de prullenbakken vaker geleegd. De leerlingenraad helpt vervolgens ook weer om hun klasgenoten mee te krijgen in beter scheiden. Papier gaat op deze school nu echt in de papierbak. Naar aanleiding van dit succes wordt nagedacht hoe ook efficiënt aan andere scholen ondersteuning kan worden geboden.
“Een grote hick-up zijn de verschillende regels voor bedrijfsafval en huishoudelijk afval. We moeten het over ‘stedelijk afval’ hebben, dat vergelijkbaar is met het huishoudelijk afval.” - Floor Kuiper Beleidsadviseur Afval & Grondstoffen, Gemeente Amsterdam (foto boven)