Statiegeldproef bij school in Duiven

Chris Gradussen, Jumbo

“Met GoClean heb ik afgelopen jaar al vruchtbaar contact gehad over hoe we het zwerfafval konden verminderen op een snoeproute richting een middelbare school. Afgelopen november kreeg ik te horen dat zij op de jaarlijkse terugkerende ijsbaan in het centrum van Duiven het afval op bron wilde uitsorteren, zodat al het afval circulair gemaakt kon worden. Dit vond ik erg interessant, mede doordat op deze manier de ijsbaangebruikers, veelal jeugd, bewust gemaakt konden worden hoe om te gaan met afval. Via Tomra werd een tweede hands emballage-apparaat gehuurd voor het inleveren van blikjes en kleine PET-flesjes. GoClean vroeg om een sponsor voor de beloning. Ik ben hierop ingesprongen door 5 eurocent per item beschikbaar te stellen en daarmee waarde te geven aan elk ingeleverd flesje en blikje. Met de emballagebonnen kon men bij mij in de winkels korting krijgen op de boodschappen. Ik was erg benieuwd wat de uitkomsten zouden zijn.

Ik heb begrepen dat er gemeten is en dat er duidelijk minder blikjes en flesjes op straat lagen in de dorpskern van Duiven in de tijd dat het emballage-apparaat in werking was. Veel kinderen maar ook volwassenen hebben op straat en in de natuur naar blikjes en flesjes gezocht om op deze manier een zakcentje te verdienen. De eerste week moest de actie nog op gang komen, maar de laatste weken zijn er duidelijk meer blikjes en flesjes ingeleverd. De laatste dagen moest het apparaat twee keer per dag geleegd worden. Er zijn bijna 9000 blikjes en flesjes ingeleverd, waarvan er heel veel op straat gevonden zijn. Wat ik erg mooi vond om te horen is dat er ook bonnen gedoneerd zijn voor Kika. Dat betekent voor mij dat deze actie maatschappelijk gedragen is.

Ik denk en hoop dat veel jeugd, alsook de ouders, meer bewust zijn geworden dat blikjes en flesjes niet thuishoren in de natuur en dat er waarde zit in afval. Zwerfafval is een groot probleem waar veel partijen maatschappelijk verantwoordelijk voor zijn. De producenten, verkopers, gemeenten en burgers moeten beter nadenken hoe zwerfafval te voorkomen is. Ik denk dat samenwerken hierbij erg belangrijk is. Het is gemakkelijk om naar elkaar te wijzen en de verantwoordelijkheid bij elkaar neer te leggen, maar verbinden en samen optrekken lijkt mij een betere oplossing.

Voor mij is nu duidelijk dat een beloning op blikjes en PET-flesjes werkt. Volgende maand gaat GoClean in gesprek met de gemeenteraad van Duiven. Ik wil daar zeker aanwezig zijn om mijn ervaringen te delen.”

Rob Vissers, voorzitter Gaba IJsbaan

“Voor een groot evenement als de ijsbaan vond ik het een goed idee om in samenwerking met GoClean wederom een bewustzijnsactie over (zwerf)afval op te zetten om de jeugd te bereiken. Tijdens het evenement hebben we ervoor gezorgd dat al het afval gescheiden werd ingezameld. Het verzamelde plastic ging naar ‘Save Plastic’ in Arnhem die er een bankje van maakt. Dit bankje gaan we in Duiven plaatsen met een mooie afvalboodschap erbij. Een mooi voorbeeld van afval naar grondstof.

Het tweede wat ik prachtig vind was de plaatsing van het emballage-apparaat. Ik vond dit zeer zeker een groot succes. Er zijn bijna 9000 blikjes en flesjes naar de ijsbaan gebracht. Denk eens in dat deze allemaal nog op straat zouden liggen. Het was ook een proef en we waren benieuwd of de 5 eurocent uitkering op een blikje of flesje genoeg zou zijn om de mensen te motiveren het in te leveren. De proef is wat mij betreft geslaagd. Ik heb ook zeer veel positieve reacties ontvangen van inwoners uit Duiven en gebruikers van de ijsbaan. Het emballage-apparaat gaat nu naar het Candea College. Ik ga vol interesse volgen wat de uitkomsten daar zijn.

Het lijkt mij een bijzonder goed idee om volgend jaar deze actie te herhalen op de ijsbaan. Ik vermoed dat er dan nog meer mensen blikjes en flesjes gaan inleveren, aangezien de proef dan bekender is.”

Ben van den Anker, Centrale Directie Candea College

“Wij vinden het erg belangrijk dat kinderen in aanraking komen met duurzaamheid en de circulaire economie. De gemeentelijke samenwerking betreffende afvalscheiding is helaas problematisch. Met het apparaat en de regeling kunnen we een bijdrage leveren aan afvalscheiding, duurzaamheid en onderwijs aan de kinderen. En de leerlingen kunnen sparen voor bijvoorbeeld een eindejaarsfeest.”

Peggy Blaauw, Joyce Bosveld en Marloes Heebing het bestuur van Stichting GoClean

“Stichting GoClean is ongeveer twee jaar geleden gestart en had toen tot doel om de streek de Liemers zwerfafvalvrij te krijgen. Vol goede moed zijn we gestart met allerhande opschoonacties, ploggingruns, evenementen (ook voor/met het bedrijfsleven) en hebben we voorlichting gegeven op basisscholen en het middelbaar onderwijs. Al snel merkten wij dat alleen opruimen niet hielp, er moest meer gebeuren. Zo zijn we gaan ‘schoonwandelen’, waarbij we tijdens de wandeling zwerfafval opruimen maar vooral ook registreren in een app (Litterati). Want meten is weten. Zulke gegevens spelen een belangrijke rol in de zwerfafvaldiscussie. En daar dragen we graag aan bij.

Wij zijn de proef met het emballage-apparaat gestart, om te testen of het werkt: is de hoogte van het statiegeld voldoende om de blikjes en flesjes te laten inleveren en wordt het schoner buiten. Uit deze test blijkt een onweerlegbaar JA op beide vragen! We zien nu - een week na beëindiging van de proef - trouwens ook dat er weer meer flesjes en blikjes op straat liggen.

Alle afval dat tijdens de proef is ingezameld, is door ons gescheiden en aan verwerkers aangeboden. En zo is de cirkel weer rond, van afval naar grondstof, een mooi voorbeeld van een circulaire afvalstroom.

Wij zijn overigens niet van mening dat de invoering van statiegeld de oplossing is voor de gehele zwerfafvalproblematiek. Wij zien het als een substantiële stap in de goede richting, waarbij ook goed moet worden nagedacht over oplossingen ter voorkoming van het overige zwerfafval. Hier zullen producenten, verkopers, overheid en burgers de handen ineen moeten slaan om tot goede en verantwoorde maatregelen te komen.”

Tekst: GoClean
Bron: GRAM, vakblad van de NVRD | Jaargang 110 #01 februari 2019