Maak een hit van je circulaire evenement

Gemeente Tilburg: duurzaam evenementenbeleid

Van de Redhead Days (20.000 bezoekers) tot carnaval (500.000) en de kermis (1.200.000): de gemeente Tilburg organiseert jaarlijks 450 evenementen in de stad. Als je die verduurzaamt, zet je flinke stappen. Geen wonder dat de stad een paar jaar terug koos voor een nieuw, ambitieus evenementenbeleid. Daarin staat dat organisatoren van evenementen boven de 2.000 bezoekers een duurzaamheidsplan moeten opstellen, dat zij samen met de vergunningsaanvraag indienen.

Wat is zo’n duurzaamheidsplan precies? “Het bevat de criteria waaraan Tilburgse evenementen moeten voldoen. Denk aan een circulair drinkbekersysteem, het stimuleren van duurzaam vervoer en de inzet van afvalteams”, legt Caia Oortwijn uit. Als beleidsmedewerker bij de gemeente Tilburg is zij medeverantwoordelijk voor het evenementenbeleid. “De criteria hebben we samen met de stad opgesteld. Dat is best groots aangepakt. Ik heb niet alleen organisatoren gevraagd mee te denken, maar ook raadsleden en mijn duurzaamheidscollega’s bij de gemeente.”

Weerstand

Het resultaat: een ambitieus beleid dat zorgt voor meer bewustzijn bij organisatoren. “Al was er eerst ook veel weerstand”, zegt Caia. “Zeker toen de stad met carnaval over moest op één type herbruikbare beker. Dat was wel even lastig. Maar achteraf kregen we van ondernemers terug: het is eigenlijk best goed bevallen.”

“Hou het behapbaar”

Een speciale helpdesk heeft daaraan bijgedragen. Organisatoren kunnen er terecht voor hulp bij het ontwikkelen van een duurzaamheidsplan. Tilburg werkt hiervoor samen met Frans Verouden van adviesbureau Green Leisure Group. “Naast de helpdesk hebben we flink ingezet op communicatie, zowel intern als extern. Dat is heel belangrijk geweest om mensen mee te krijgen in deze verandering. Een andere tip voor iedereen die hiermee aan de slag wil: begin klein. Kies in het begin voor de highlights, probeer niet meteen volledig te zijn. Het is een grote opgave – hou het behapbaar.”

Gemeente Leiden: succesvol statiegeldsysteem

In januari 2019 reist een groep Leidenaren af naar Gent. Het doel: leren van de ervaringen met herbruikbare bekers tijdens de Gentse Feesten. Als de Vlaamse organisator naar de Leidse ambities vraagt, is het antwoord dat er negen maanden later – met Leidens Ontzet – een statiegeldsysteem moet zijn. “Dat gaat alleen lukken als je het de ondernemers verplicht”, krijgt de groep te horen.

Niet dezelfde taal

De overstap naar herbruikbare bekers is dus niet vrijwillig, vertelt Nilles Raken. Hij is projectleider van de werkgroep Leids Glas, die bij terugkomst aan de slag gaat met de invoering van een duurzaam statiegeldsysteem. “Toch hebben we het samen gedaan: gemeente, ondernemers en maatschappelijke partners.”

Waar loop je dan tegenaan? “Ondernemers en beleidsmedewerkers spreken niet dezelfde taal. Dat zit ‘m vooral in de beslismomenten. Een ondernemer kijkt eerst: kan het wel? Een gemeente zegt: we gaan het doen, en onderweg vinden we uit hoe precies. Mijn taak was om begrip te kweken voor elkaars werelden. Ik heb duidelijkheid geschept bij ondernemers. En hun feedback weer teruggegeven aan de gemeente.”

Ambitie versus haalbaarheid

De Leidse insteek zet gedragsverandering centraal – niet duurzaamheid. Waarom is dat? “Het is eigenlijk heel gek dat je een plastic beker maar één keer gebruik en dan weggooit, soms zelfs op de grond. Daar kan niemand het mee oneens zijn. Het is ook onze boodschap in de bijbehorende campagne: Laat me niet vallen. Zo zoeken we steeds naar de balans. Als we alleen maar inzetten op duurzaamheid, lever je in op iets anders. Uiteindelijk wil je je hele evenement verder brengen. Het is een dans tussen ambitie en haalbaarheid.”

5.000 kg minder afval

In Leiden is die balans gevonden. Negen maanden na het bezoek aan Gent drinken Leidenaren uit herbruikbare bekers (statiegeld: één euro) tijdens de viering van Leidens Ontzet. Met succes, vertelt Nilles: “98,2% van de bekers werd weer ingeleverd, de gemeentereiniging was twee uur eerder klaar met schoonmaken en er was ruim 5.000 kg minder afval.”

De vijf aandachtspunten voor een duurzaam evenement

1. Communiceer. Zowel intern als extern.
2. Bied hulp. Deel kennis, geef workshops en richt een helpdesk in.
3. Zorg voor een goede publiek-private samenwerking. En lever maatwerk.
4. Verdeel de kosten eerlijk. Tussen gemeente, ondernemer en consument.
5. Creëer een ambitieus duurzaamheidsbeleid. Je mag best dingen eisen van ondernemers en organisatoren. Via vergunningverlening vindt beleid een weg naar de praktijk.