Op weg naar afvalvrije sportverenigingen

Pilot met twee voetbalclubs

Om antwoord te krijgen op deze – en vele andere vragen – werkten het programma VANG Buitenshuis, de Groene Club van de KNVB en Seenons samen in een pilot met twee voetbalclubs: IJFC, een vereniging in IJsselstein met meer dan 1000 leden en VV Vianen, een voetbalclub met 175 leden.

Het doel? Het stappenplan voor een duurzame sportclub in de praktijk testen. En zo ook andere sportverenigingen aansporen om hun afvalstromen kritisch onder de loep te nemen.

Britt van Berkel is als customer succes manager vanuit Seenons betrokken bij deze pilot. Seenons is een techbedrijf dat afval van bedrijven en organisaties koppelt aan partijen die er weer nieuwe producten en materialen van kunnen maken. Britt van Berkel: "Zo wordt afval weer een grondstof."

Afval in kaart brengen

Voor de pilot ging Seenons langs bij de voetbalverenigingen IJFC en VV Vianen om samen in kaart te brengen waar afval vandaan komt, hoe het wordt ingezameld en gescheiden. Van Berkel: "Samen hebben we inkooplijsten bekeken om inzicht te krijgen in wat voor verpakkingen de producten binnenkomen. Zakjes chips komen bijvoorbeeld in een grote doos. Om flesjes sportdrank zit weer een plastic omhulsel heen. Dan heb je nog het afval van het product zelf, zoals de lege chipszakjes of frietbakjes."

Afvalbakken omkeren

Vervolgens keerden ze samen met de verenigingen de afvalbakken om. Van Berkel lacht: "Dat kun je letterlijk nemen. Om te weten wat er in het afval zit, zijn we door het afval gegaan. Wat je - op dit moment - ziet, is dat je bij de keuken en de bar het meeste restafval vindt. Dat is ook logisch want daar wordt het eten bereid en geconsumeerd. Hier valt dus veel te winnen en daarom is het juist hier belangrijk om verschillende afvalbakken neer te zetten. Ook zie je dat er in de kleedkamers PET-flesjes terugkomen. Ook hier kun je dus aparte bakken voor neerzetten, want er zit tegenwoordig statiegeld op."

Extra's voor de clubkas

Die statiegeldflesjes leveren toch weer wat extra’s voor de clubkas op, zo vertelt Kevin Wallenburg, penningmeester van IJFC. "Voorheen zag je dat deze PET-flessen nog bij het restafval terecht kwamen. Maar sinds we hiervoor een speciale container in de kantine hebben neergezet, worden deze flesjes netjes ingeleverd. En het statiegeld is voor de club."

Plastic wegwerpbekers vervangen

Een andere maatregel om afval terug te dringen is het vervangen van plastic wegwerpbekers voor hardcups. "Dat kost ons misschien iets meer in de aanschaf, maar het zorgt ook voor minder restafval. De ophaaldienst hoeft minder vaak langs te komen", legt Wallenburg uit. Dit zorgt dus niet alleen voor minder afval, maar levert clubs dus ook geld op omdat afvalcontracten naar beneden aangepast kunnen worden.

Van Berkel zet hier nog een kanttekening bij: "Veel clubs hebben een langlopend afvalcontract, dus het is niet altijd mogelijk om het contract naar beneden aan te passen. Maar ga hierover het gesprek aan."

Op de hardcups van IJFC zit geen statiegeld, maar Wallenburg ziet toch dat de meeste bekers netjes weer worden ingeleverd in de kantine. "Natuurlijk verdwijnt er wel eens een beker. Die worden dan meegenomen als een soort collectors-item, maar ze belanden in ieder geval niet in de vuilnisbak", lacht hij.

Communicatie en gedrag

Al tijdens de stappen die je als club neemt om afval te voorkomen en beter te scheiden, is het volgens Van Berkel essentieel om ook rekening te houden met communicatie en het gedrag van leden. Vrijwilligers zijn hiervoor onmisbaar. "Zet bijvoorbeeld een team van bevlogen vrijwilligers op die de rest van de leden uitlegt waarom afval scheiden zo belangrijk is. Zo kun je kennis binnen de club verder delen en spoor je anderen aan hun gedrag te veranderen."

Afvalaanvoerders

Ook Wallenburg benadrukt dit. "Hoeveel afvalbakken je ook neerzet, mensen moeten ook weten waarom ze het doen. Wij vertellen niet alleen over afval scheiden via sociale media of schrijven erover in het clubblad, maar hebben ook afvalaanvoerders die vertellen hoe belangrijk het terugdringen en scheiden van afval is. Zo wordt het geen ‘moetje’ vanuit het bestuur, maar is het iets dat wordt gedragen vanuit de club."