Concept-UPV luiers en incontinentieproducten

Met de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor luiers en incontinentieproducten (hierna: luiers) worden producenten van wegwerpluiers verantwoordelijk voor de inzameling en recycling van de producten die zij in Nederland op de markt aanbieden.

Recycledoelstelling voor wegwerpluiers

In de UPV is een recycledoelstelling opgenomen die producenten per jaar moeten halen.

Vanaf 2027 moet een producent minstens 12,5 gewichtsprocent recyclen van de wegwerpluiers die hij  op de markt heeft gebracht. Dit neemt elk jaar toe met 2,5 gewichtsprocent, tot 25 gewichtsprocent vanaf 2032.

Recycledoelstelling voor kunststoffen

Verder is er in het conceptbesluit een aparte doelstelling opgenomen voor de recycling van kunststoffen.

Producenten moeten in 2027 5 gewichtsprocent van kunststoffen recyclen uit wegwerpluiers die ze het afgelopen kalenderjaar op de markt hebben gebracht. Dit neemt elk jaar met 1 gewichtsprocent toe, tot 10 gewichtsprocent vanaf 2032. Nog een gevolg van de luier-UPV is dat de producten kosteloos worden ingezameld bij huishoudens en instellingen zoals ziekenhuizen en kinderdagverblijven. Producenten kunnen er ook voor kiezen om de producten uit het restafval (na) te scheiden.

Doel van de UPV

Het doel van deze UPV is het voorkomen van het verbranden van recyclebaar afval, meer grondstoffen recyclen en minder CO2 uitstoten. De invoering van UPV geeft ook een impuls aan de ontwikkeling en opschaling van luierrecyclingtechnologie.

Dat een maatregel zoals UPV nodig is, blijkt wel uit de cijfers. Jaarlijks komt in Nederland ongeveer 400 kton aan luiers en incontinentieproducten vrij bij huishoudens en instellingen. Hiervan wordt slechts 15 kton gerecycled. De rest belandt in de verbrandingsoven.

Onderzoek naar UPV als instrument

Recycling op grote schaal komt zonder een UPV onvoldoende van de grond. Dit bleek uit onderzoek dat het ministerie al eerder heeft laten uitvoeren. Dat onderzoek (gepubliceerd augustus 2023) concludeert dat een luier-UPV een geschikt instrument is om grootschalige recycling van de afvalstroom te organiseren en daarmee een start te maken met het sluiten van de luierketen.

De UPV voor luiers en incontinentieproducten is opgenomen als maatregel in het Nationaal Programma Circulaire Economie dat in het najaar van 2025 is vastgesteld.