Zoeken

Stap 4: formuleer ambities


De sorteerproef is achter de rug! Hopelijk is er veel meer kennis en inzicht in wat er in jullie restafvalzak belandt.

De vorige stappen hebben inzicht gegeven in de producten die binnenkomen en wat er daarvan uiteindelijk afval wordt. Ook is een uitgebreide analyse gedaan van het restafval. In deze stap worden op basis van deze inzichten ambities geformuleerd. Welke keuzes kun je maken om een stap verder te zetten richting meer afvalvrij? Hoe hoog leggen we de lat? Oftewel: hoe gaan we Van Afval Naar Grondstoffen?

Wanneer: week 5-6
Duur: afhankelijk van de gemaakte afspraken (± 8 uur)
Locatie: Digitaal of fysiek
Wie: Het team

Wat is het doel?

Het doel van deze stap is om ambities te formuleren op 2 punten:

  1. Afvalpreventie: een duidelijke top 10 van producten die duurzamer ingekocht kunnen worden – van helemaal niet meer, tot minder of anders.
  2. Afvalscheiding: welke afvalstromen worden idealiter in de nieuwe situatie gescheiden.

Wat heb je nodig?

  • Bevindingen uit Stap 2 – de analyse
  • Bevindingen uit Stap 3 – de afvalsorteerproef

Wat is het resultaat?

Goede ambities waarmee het team verder kan met het uitvoeren en verder organiseren van verbeteringen in afvalscheiding en preventie.

Aan de slag

Gebruik de onderstaande informatie om de ambities te formuleren.

Gebruik de R-ladder als kapstok

Om meer afvalvrij te werken, is de R-ladder een handige kapstok. De R-ladder geeft de mate van circulariteit aan. De R-ladder heeft 6 tredes (R1 tot en met R6) die verschillende strategieën van circulariteit weergeven:

  • R1 – Refuse en rethink
  • R2 – Reduce
  • R3 – Reuse
  • R4 – Repair, refurbish, remanufacturing en repurpose
  • R5 – Recycling
  • R6 – Recover

Strategieën hoger op de ladder, besparen meer grondstoffen. Dus hoe hoger een strategie op de R-ladder staat, hoe meer circulair de strategie is. Waarbij R1 (refuse) de beste manier is om grondstoffen te besparen.

Schematische afbeelding van de R-ladder

Tekstuele beschrijving van de afbeelding R-ladder. (docx, 25 kB)

Op de website van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland vind je meer informatie over de R-ladder.

Maak een top 10

Tijdens stap 2 - de Analyse IN/UIT zijn er mogelijk al eerste verbeterideeën en -suggesties naar voren gekomen. Om nu te komen tot een top 10 producten waar verbeterpotentie ligt moeten keuzes worden gemaakt. Om die keuzes te kunnen maken kan het helpen om aan het volgende de denken (afwegingscriteria):

  1. Volume: op jaarbasis eindigt een grote hoeveelheid van een product als afval.
  2. Frequentie: (denk aan dagelijks, wekelijks, maandelijks, jaarlijks, incidenteel)
    Een product dat in relatief weinig volumes wordt ingekocht is minder interessant om te verduurzamen, dan een product dat regelmatig en in grote volumes wordt ingekocht.
  3. Prijs: het product is relatief duur.
  4. Verbeterkans op de R-ladder. Gebruik daarvoor de volgende hulpvragen:
    • Kan ik het product helemaal niet meer bestellen? (Refuse)
    • Bestaat er duurzamere alternatieven voor het productie (kleinere verpakkingen of zelfs geen verpakkingen). Denk hierbij ook aan het vervangen van producten. Een voorbeeld: vervang een wekelijks boeket verse bloemen op een balie door een plant, kunstboeket of kunstwerk (Reduce).
    • Kan ik lagere aantallen van het product bestellen? (Reduce)
    • Hoe vaak gebruik ik het product? Kan ik het vaker gebruiken? (Reuse)
    • Kan ik afspraken maken met mijn leveranciers? (Refuse / Reduce)
    • Etc.

Let op - Een goede top 10 van producten met impact betekent best wat uitzoekwerk. Denk aan het doorspitten van inkooplijsten, orders en facturen, een zoektocht naar alternatieve producten met hier en daar telefoontjes naar leveranciers of producenten. Maar het levert ook de grootste impact op. Reserveer genoeg tijd dus voor deze stap en ga per afdeling aan de slag. Gebruik de opgehaalde informatie, en ga te rade bij collega’s van andere organisaties in je netwerk. Er is al veel voorwerk gedaan door anderen.

Bepaal wat je aanvullend gaat scheiden

Naast het voorkomen van afval (afvalpreventie) is het beter scheiden van afval een stap om naar een meer circulaire/ duurzamere organisatie te komen . Maak keuzes welke stromen de meeste potentie hebben om te gaan scheiden. Deze keuzes vormen de basis voor gesprekken met uw huidige afvalverwerker en eventueel nieuwe afvalverwerkers.

Om te komen tot een besluit of er een aanvullende stroom kan worden gescheiden, gebruik je de volgende afwegingscriteria:

  1. Volume: een aparte grondstoffenstroom is interessant bij een groot volume. Het gescheiden inzamelen heeft een grote impact op de doelstelling om zero waste te worden. Denk hierbij ook aan het samenvoegen van bepaalde stromen, zoals PMD. Plastic, metaal en drankkarton wordt door veel verwerkers in één keer opgehaald.
  2. Prijs: sommige grondstoffenstromen leveren geldt op, zoals papier, blik en folies. Het apart inzamelen kan een financieel voordeel zijn ten opzichte van het afvoeren als restafval. Wat de waarde van grondstoffenstromen zijn fluctueert nogal en is afhankelijk van de internationale grondstoffenmarkt. Vraag daarom bij jouw afvalverwerker om de actuele tarieven.
  3. Gemak: een extra aparte reststroom is interessant wanneer het relatief gemakkelijk is om gescheiden te worden in de operatie. Denk bijvoorbeeld aan papier.
  4. Verbeterkans op de R-ladder: mogelijk is er een lokale inzamelstructuur voorhanden die actief wordt aangeboden door een (lokale) inzamelaar en/of verwerker. Denk bijvoorbeeld aan koffiedrab of sinaasappelschillen. Gebruik de volgende hulpvragen voor het beoordelen van inzamelstromen:
    • Bestaan er lokale afvalverwerkers voor deze relatief kleinere stroom, zoals koffiedrab of sinaasappelschillen? (RECYCLE)
    • Zijn er bedrijven in de buurt die kapotte apparatuur repareren, of oude spullen ontvangen, zoals kringloopwinkels? (RECYCLE / REPAIR)

Let op

Meer informatie

  • Op deze lijst vind je erkende afvalverwerkers in Nederland. Wanneer je met nieuwe partners in gesprek wilt, kun je hier kijken of ze aan verplichtingen voldoen.
  • Kijk naar lokale opties, zoals een inzamelpunt voor elektrische apparaten of batterijen, en lokale initiatieven zoals een circulair ambachtscentrum