Inspiratiedag stimuleert overheden ‘muziek te maken’ van hun bedrijfsafval

De band speelde het nummer om VANG Buitenshuis-teamlid Maarten van het Bolscher aan te kondigen, de boodschap van het nummer is duidelijk: samenwerking is essentieel voor een circulaire economie. En zo koos ieder teamlid een nummer met een boodschap uit. Van ‘Better together’ tot ‘The final countdown’. Dat laatste nummer om maar aan te geven dat we geen tijd te verliezen hebben en werk moeten maken van vermindering van restafval.

Hiervoor had VANG Buitenshuis dit jaar andere overheden zoals gemeenten, provincies en regionale samenwerkingsverbanden uitgenodigd. Het doel van de dag? Van elkaar leren, kennis uitwisselen en zien hoe bedrijven afvalverwerking circulair maken. Voordat aanwezigen naar verschillende deelsessies werden gedirigeerd, trakteerde Babette Porcelijn ze op een lofzang met handelingsperspectief voor duurzamer gedrag.

Verborgen impact

Porcelijn is ontwerper en schrijver van het boek ‘De Verborgen Impact’ , waarin ze uitlegt dat 80 procent van de impact op de aarde van ons consumptiegedrag verborgen is. Ze drukt de zaal met de neus op de feiten: zo is papierloos werken niet ideaal als je vervolgens overstapt op digitale middelen. De verborgen impact van ICT-gebruik is gigantisch. Denk alleen al aan de limiterende grondstoffen, het transport en niet te vergeten alle datacenters met opslag. Pas als je alles meeweegt, kun je een goede afweging maken.

Volgens haar is het daarom logisch dat maatregelen die sturen op verduurzaming niet altijd het gewenste effect hebben. “We hebben maar 20 procent van de impact op de aarde scherp. Hoe kun je regels maken als de rest verborgen is? Door uit te zoomen kunnen we onbedoelde waterbedeffecten tegengaan. Zo gaan we ook beter zien waar we verschil kunnen maken.”

Zelf het goede voorbeeld geven

Zelf gaf VANG Buitenshuis bij Rijkswaterstaat het goede voorbeeld. Zo is de catering in het gebouw in Utrecht, verzorgd door Albron, vrijwel helemaal vegetarisch en veganistisch. En er wordt zo min mogelijk weggegooid door na lunchtijd korting te geven op producten. Waar gastsprekers normaal gesproken bloemen of een ander bedankje krijgen, laat VANG Buitenshuis vandaag bomen planten om hen te bedanken voor hun bijdrage. Dit gebeurt via Trees for All. Verder vroeg de organisatie bezoekers met het openbaar vervoer te komen, wel zo duurzaam.

Verminderen van bedrijfsafval

In de eerste sessie ‘Hoeveel noten heb jij op je zang?’ gingen deelnemers die bij gemeenten of provincies werken, aan de slag om bedrijven in hun regio te helpen. De belangrijkste vraag hierbij: hoe help je bedrijven met het verminderen van afval? Deelnemers hoorden uit de praktijk hoe ze dit in Utrecht aanpakken, wat hierbij de uitdagingen zijn en wat er nog beter kan.

Minder vervuilende vrachtwagens

Tegelijkertijd waren deelnemers in de sessie ‘Welke compositie maak jij voor je bedrijventerrein?’ druk in discussie of bedrijfsafval scheiden nu wel of geen extra ruimte in beslag neemt. In deze sessie vertelde onder andere Oscar Circulair hoe hun gebiedsgebonden aanpak lokaal leidt tot minder restafval én minder vervuilende vrachtwagens.

Bezoekers doen onbewust mee aan gedragsexperiment

Een andere manier om restafval te verminderen is door nudging, een kleine aanpassing van de omgeving om een keuze te beïnvloeden. “Want zo’n 90 procent van onze keuzes gebeurt onbewust”, vertelt Stefan van der Wal, gedragsexpert bij de afdeling Circulaire Economie en Afval van Rijkswaterstaat. Zo deden alle bezoekers zonder dat ze het wisten bij binnenkomst al mee aan een gedragsexperiment. Ze werden door een gang geloodst met aan één kant een bordje voor mannen, aan de andere kant een bordje voor vrouwen. Het filmpje van dit experiment laat zien dat de meerderheid van de bezoekers braaf de kant kiest die past bij zijn of haar situatie. “Dit toont aan dat we met relatief kleine aanpassingen gedrag kunnen sturen”, aldus Stefan.

Voor de muziek uitlopen

In de sessie ‘Hoe dirigeer jij de inzameling van bedrijfsafval?’ vertelde Green Collective hoe zij voor de muziek uitlopen. Deze open samenwerking van afvalophaaldiensten vermindert vervoersbewegingen en haalt afval op een duurzame manier op. Tijdens deze sessie kregen deelnemers antwoorden op vragen over uitdagingen rond bedrijfsafval en het leefbaar houden van de stad.

Bij de workshop ‘Maak een hit van je circulaire evenement’ kregen gemeenten vijf aandachtspunten aangereikt voor een duurzaam evenement. Waar moet je op letten en hoe zet je net dat stapje extra? De gemeenten Tilburg en Leiden deelden hun tips, ervaringen en leerpunten.

Verder konden deelnemers zich laten bijpraten over regelgeving in de sessie ‘Een remix aan afvalregels en preventie als interessant instrument (pdf, 4 MB)’. En ze gingen met hun eigen casus aan het werk bij de workshop ‘Dat klinkt goed! Minder bedrijfsafval door onbewuste gedragsbeïnvloeding (pdf, 3.8 MB)’.

Slotakkoord

Tijdens het letterlijke muzikale slotakkoord van de dag zochten bezoekers elkaar op om ervaringen, ideeën en contactgegevens uit te wisselen. Een leerzame en waardevolle dag, aldus een van de bezoekers.