Circulair inkopen in het hoger onderwijs: beleid en praktijk
Op 20 november kwam de duurzaamheidskring ‘afval en circulariteit’ voor de tiende keer bij elkaar om kennis en ervaringen met elkaar uit te wisselen. Dit keer op de agenda: circulair inkopen.
Hoe houd je bij de inkoop al rekening met de afvalfase van het product? En is het product sowieso wel nodig of kan het ook anders of zelfs zonder? We waren dit keer te gast bij de Universiteit Utrecht, die inspirerende voorbeelden met ons deelden.
Maatschappelijk verantwoord NIET inkopen
De sessie werd afgetrapt met een inspirerend verhaal van Klaas van der Sterren. Als adviseur voor het programma VANG Buitenshuis focust hij zich op het sluiten van de kringloop in de circulaire economie.
Hoe gaan we ons consumptiegedrag ontkoppelen van grondstofgebruik? Recyclen is hierbij niet het (enige) antwoord, want ook dat kost energie. Wat nou als we níet inkopen? We bespraken de drempels waar inkopers tegenaan lopen en de kansen die er liggen.
Meetbaar maken van duurzaamheid inkoop op de UU
De Universiteit Utrecht (UU) heeft de ambitie dat alle aanbestedingen voor leveringen en diensten (in opdracht van het Facilitair Service Centrum en Vastgoed & Campus) een circulair en/of klimaatneutraal uitgangspunt hebben. Dit willen ze ook aantoonbaar kunnen maken. Christel Steenstra, inkoop- en aanbestedingscoördinator op de UU, vertelde over het systeem wat ze hiervoor aan het ontwikkelen zijn.
SDG-check
In iedere fase van de aanbesteding (voorbereiding, offerte, contract en uitvoer) wordt een ‘SDG-check’ uitgevoerd: welke Sustainable Development Goals (SDGs) zijn van toepassing en komen terug in de opdracht? Aanvullend worden, samen met de gecontracteerde leverancier, kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s) opgesteld om de duurzaamheid te blijven meten. De eerste overeenkomsten volgens dit duurzame inkoopproces zijn al ingegaan.
Circulair meubilair: de UU wil geen nieuw meubilair meer
Voor meubilair startte de UU al in 2018 een vooruitstrevende pilot met opslag van eigen meubilair. Door ongebruikt meubilair op te slaan kan dit bij andere panden van de universiteit hergebruikt worden. Merijn Smelt (hoofd contract- en leveranciersmanagement op de UU) legt uit: “Onze ambitie is om geen nieuw meubilair meer in te kopen. We zetten in op levensduurverlenging en 100% herinzetbaarheid van het bestaande meubilair.”
Als de inkoper niet (geheel) slaagt met het aanbod in de opslag, kan hij terecht bij een aanbieder van tweedehands meubilair. Ook hier niet geslaagd? Dan schaft de UU nieuw circulair meubilair aan: demontabel, uitwisselbaar en ontworpen met materialen met een lage milieu-impact. De aanpak lijkt te werken: er wordt goed gebruik gemaakt van de opslag en er wordt maar liefst 80% minder nieuw meubilair ingekocht.
Papieren handdoekjes komen terug als nieuwe tissues
Tot slot vertelde Merijn Smelt ons iets over het nieuwe contract voor de papieren handdoekjes. De afvalscan liet zien dat bijna de helft van het restafval bestaat uit tissues. Door deze apart in te zamelen in de sanitaire ruimtes kan een externe partij deze stroom circulair verwerken tot nieuwe papieren handdoekjes. De uitdaging: papieren handdoekjes worden ook veel gebruikt buiten de sanitaire ruimtes. Hier gaat de UU de komende tijd mee aan de slag.
Nog genoeg te bespreken!
Er staan nog verschillende onderwerpen binnen het thema ‘afval en circulariteit’ op de wensenlijst van de hoger onderwijsinstellingen:
- Wat kan je verbeteren aan je eigen cateringactiviteiten op de campus?
- Kan het sanitair meer circulair?
- Hoe kies je voor duurzame ICT-oplossingen?
- Wat betekent 100% circulair eigenlijk precies?
De kring hoger onderwijs komt in 2024 weer bijeen om duurzaamheidsvraagstukken met elkaar te behandelen.
Nieuwsbericht
De duurzaamheidskring bestaat uit 20 instellingen uit het hoger onderwijs. Deze groep zit regelmatig met elkaar aan de tafel omdat ze grote stappen willen zetten op het gebied van afval en circulariteit en hierbij soms tegen complexe vraagstukken aanlopen.